De Programmawet van 25 december 2017 heeft door een wijziging van de wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de vennootschappen een nieuw systeem van deelname in de winst ingevoerd, de zogenaamde winstpremie.
Vanaf 1 januari 2018 kunnen ondernemingen de werknemers laten meedelen in de winst. Door de toekenning van een winstpremie kunnen de werknemers, zonder hen binnen de onderneming stemrecht toe te kennen, beloond worden door hen te laten participeren in de winst van de onderneming.
De winstpremie kan worden toegekend wanneer een vennootschap of een groep van vennootschappen een deel of het geheel van de winst na belastingen van een boekjaar onder haar werknemers wil verdelen. Zij kan dus niet worden toegekend door VZW’s of openbare instellingen. Zij kan ook enkel worden toegekend aan werknemers en dus niet aan bedrijfsleiders die een mandaat van bestuurder, zaakvoerder of vereffenaar uitoefenen.
De winstpremie wordt uitgekeerd in geld en op vrijwillige basis. De toekenning is verplicht collectief en niet-recurrent. Ook mag zij niet worden ingevoerd ter vervanging of omzetting van een bestaand loonvoordeel.
Om de winstpremie aantrekkelijk te maken heeft de wetgever een eenvoudige procedure uitgewerkt en ook een sociaal en fiscaal gunstige behandeling voorzien door de kost voor de werkgever beperkt te houden en de winstpremie laag te belasten.
– Identieke winstpremie: het bedrag ervan is voor alle werknemers gelijk of het bedrag ervan stemt overeen met een gelijk percentage van het loon van alle werknemers;
Voor de toekenning van de identieke premie volstaat een eenvoudige meerderheidsbeslissing van de gewone of buitengewone algemene vergadering der aandeelhouders. In de notulen moeten een aantal verplichte vermeldingen opgenomen worden:
- Het identieke bedrag of het identieke percentage van het loon;
- De berekeningswijze van het loon indien geopteerd wordt voor een percentage;
- De toekenningsregels indien voorzien is in een anciënniteitsvoorwaarde. Er kan slechts in een anciënniteit van maximaal één jaar worden voorzien.
- De berekeningswijze pro rata temporis in geval van vrijwillige schorsing of beëindiging van de arbeidsovereenkomst, behalve in geval van dringende reden.
Ook is de werkgever verplicht de werknemers te informeren over voormelde beslissing.
– Gecategoriseerde winstpremie: het bedrag kan voor elke werknemerscategorie variëren afhankelijk van een verdeelsleutel toegepast op basis van objectieve criteria zoals anciënniteit, graad, functie, weddeschaal, bezoldigingsniveau, opleidingsniveau, … De toegepaste verdeelsleutel mag niet leiden tot een differentiatie die groter is dan een verhouding tussen 1 en 10.
Voor de invoering van een gecategoriseerde premie moet als er een vakbondsafvaardiging is in de onderneming een ondernemings-CAO worden afgesloten. Wanneer er geen vakbondsafvaardiging is, kan de werkgever deze winstpremie invoeren door het opstellen en indienen van een toetredingsakte.
Het totale bedrag van de premies mag niet hoger zijn dan 30 % van de totale bruto loonmassa. Ook worden zij niet in aanmerking genomen voor de berekening van de loonnorm en ook niet beschouwd als loon in de zin van de Arbeidsovereenkomstenwet.
Zowel op sociaal zekerheidsvlak als op fiscaal vlak is de toekenning van een winstpremie onderworpen aan een voordelig regime.
– Sociale zekerheid:
- Er is geen werkgeversbijdrage verschuldigd;
- Wel is de werknemer een solidariteitsbijdrage van 13,07 % verschuldigd.
– Fiscaal:
- In hoofde van de werkgever is de winstpremie een verworpen uitgave. Ze is dan ook onderworpen aan het tarief van 29,58 % (2018);
- In hoofde van de werknemer wordt op de winstpremie een bevrijdende roerende voorheffing van 7 % ingehouden.
In vergelijking met het niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel (CAO 90), warrants en klassieke bonus is de totale kost voor de werkgever van een winstpremie lager dan het niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel en klassieke bonus, doch hoger dan de warrant.
Netto levert de winstpremie voor de werknemer meer op dan de warrants en de klassieke bonus, doch minder dan het niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel.
Tenslotte dient opgemerkt dat de invoering van een winstpremie heel wat eenvoudiger is dan een bonus op basis van de CAO nr. 90.
Mr. Johan Nulens & Mr. Veerle Nijs
