Het stelsel van de dienstencheques is onderworpen aan de wet van 20 juli 2001 tot bevordering van de buurtdiensten en -banen en het KB van 12 december 2001 betreffende de dienstencheques.
Het gebruik van de dienstencheques is evenwel gebonden aan een aantal voorwerpen dewelke zowel door de erkende dienstencheque-ondernemingen als door de personen die gebruik maken van de dienstencheques, zijnde de gebruikers, gerespecteerd moeten worden.
Zo mogen de erkende dienstencheque-onderneming uitsluitend diensten van thuishulp van huishoudelijke aard leveren ten gunste van particulieren. Deze diensten mogen zowel uitgevoerd worden (1) in het huis van de gebruiker, zoals o.a. schoonmaken van de woning met inbegrip van de ramen, wassen en strijken, kleine occasionele naaiwerken, bereiden van maaltijden, .. (2) als buiten het huis van de gebruiker, zoals boodschappen doen, begeleid vervoer van personen met beperkte mobiliteit, … .
Een veelvoorkomende inbreuk op de reglementering betreft het indienen van dienstencheques op naam van een gebruiker die aangewend zijn ter betaling van arbeidsprestaties geleverd door een huishoudhulp in delen van de woning waarin een zelfstandige activiteit wordt uitgebaat.
Artikel 1, 2° KB van 12 december 2001 bepaalt immers dat deze prestaties niet beschouwd kunnen worden als “diensten van thuishulp van huishoudelijke aard” waardoor zij bijgevolg niet vergoed kunnen worden met dienstencheques.
In het verleden werd reeds voorzien in een aantal sanctiemechanismen dewelke toegepast kunnen worden indien de dienstencheque-onderneming dan wel de gebruiker de geldende reglementering niet respecteert.
In dat geval kan de vereiste erkenning van de dienstencheque-onderneming worden ingetrokken of kan er een administratieve geldboete dan wel stafrechtelijke sanctie worden opgelegd. Deze sancties gaan echter gepaard met een administratieve beslissing van de Vlaamse Overheid waarin de ontvangen subsidiewaarde per dienstencheque wordt teruggevorderd.
Ook de gebruikers gaan niet vrijuit bij een inbreuk op de dienstencheque-reglementering. Aan hen kan eveneens een administratieve geldboete dan wel strafrechtelijke sanctie worden opgelegd.
Het decreet van 10 december 2021 tot vervanging van artikel 3bis van de wet van 20 juli 2001 tot bevordering van de buurtdiensten en -banen breidt de sanctiemogelijkheden ten aanzien van gebruikers uit die een hoofdverblijfplaats hebben in het Vlaams Gewest indien zij een inbreuk plegen op de geldende regels.
Enerzijds wordt er voorzien in de mogelijkheid om de gebruiker die handelt in strijd met de reglementering uit te sluiten van het recht om dienstencheques te bestellen en te gebruiken voor een periode van maximaal één jaar. In geval van herhaling kan deze uitsluiting worden verlengd tot wel 5 jaar.
Anderzijds wordt het mogelijk om niet langer enkel de dienstencheque-onderneming, maar ook de gebruiker, aan te spreken over te gaan tot terugbetaling van de ontvangen subsidiewaarde voor alle dienstencheques dewelke ingediend werden in strijd met de regelgeving.
Deze mogelijkheid tot uitsluiting en terugbetaling geldt in de volgende 5 gevallen:
-De gebruiker heeft opzettelijk deelgenomen aan een inbreuk tegen de bepalingen van de dienstenchequereglementering die gepleegd zijn door de onderneming;
-De gebruiker heeft dienstencheques gebruikt voor buurtwerken waarvan hij/zij wist of behoorde te weten dat die niet toegelaten zijn;
-De gebruiker heeft dienstencheques gebruikt voor prestaties ten gunste van een persoon die geen lid van zijn gezin is;
-De gebruiker heeft dienstencheques gebruikt zonder dat daar werkelijke prestaties tegenover staan;
-De gebruiker heeft een daad van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk begaan ten aanzien van de dienstencheque-werknemer.
De uitsluiting en de duur ervan staan in verhouding tot de ernst van de inbreuk, waarbij volgende elementen minstens in overweging worden genomen:
De aard van de inbreuk;
De intentie in hoofde van de gebruiker;
De omvang van de inbreuk;
De duurtijd van de inbreuk.
U kan hieromtrent steeds contact opnemen met één van onze gespecialiseerde advocaten in het sociaal recht.
Leen VANDENHOLT
