De Europese Unie bindt de strijd aan met de plasticvervuiling en zodoende werd op 5 juni 2019 een richtlijn aangenomen die nieuwe beperkingen oplegt aan de kunststoffen producten die slechts éénmalig worden gebruikt, de zogenaamde Single Use Plastics (hierna aangeduid als SUP).
Het opzet bestaat erin om een verbod op te leggen voor plastic wegwerpproducten waarvoor een duurzamer alternatief bestaat als tevens om een vermindering te bekomen van de plastic producten die het vaakst worden weggegooid.
Een kunststofproduct voor eenmalig gebruik (SUP) wordt gedefinieerd als een product dat geheel of gedeeltelijk van kunststoffen is gefabriceerd en niet werd bedacht, ontworpen of in de handel gebracht om binnen zijn levensduur meerdere cycli te maken. Meerdere cycli zijn mogelijk door te worden teruggestuurd naar een producent om opnieuw gevuld te worden of opnieuw gebruikt te worden voor het doel waarvoor het gemaakt was.
De lidstaten, waaronder dus ook België en haar Gewesten, zullen verzocht worden om in hun nationale en regionale wetgeving de volgende maatregelen op te leggen:
Verbod op het in handel brengen van SUP;
Verplichte productvereisten, waaronder onder meer de verplichting dat plastic doppen of deksels aan het product dienen bevestigd te blijven, verplicht gebruik van gerecycleerde kunststoffen in drankflessen, …;
Verplichte markeringsvoorschriften inzake afvalbeheer en negatief effect op milieu
Gescheiden inzameling van SUP;
Uitgebreide producentenaansprakelijkheid;
Deze regelgeving is uiteraard op grote schaal van toepassing, evenwel wordt in de richtlijn ook zeer specifiek de productie van bepaalde goederen verboden, m.n. plastic wattenstaafjes, bestek, borden, rietjes, roerstaafjes en ballonstokjes, omdat hiervoor reeds duurzame alternatieven bestaan.
De uitgebreide producentenverantwoordelijkheid zal uiteraard zijn grootste doorslag terugvinden in het handelsverkeer. Er zal een verplichting opgelegd worden aan de producenten van de SUP om de kosten te dekken van onder meer de bewustmakingsmaatregelen, het inzamelen van het afval en het opruimen en verwerken van het zwerfafval van deze SUP.
Voor welbepaalde categorieën van SUP kan er zelfs opgelegd worden dat bijgedragen dient te worden in de kosten voor het opzetten van een specifieke infrastructuur voor het inzamelen van afval van deze producten (zoals passende afvalcontainers op plekken waar frequent zwerfafval wordt aangetroffen).
Ook alhier worden een aantal SUP specifiek aangeduid zoals voedselverpakkingen, snoepverpakkingen, drankflessen en bekers, tabaksproducten met filters, vochtige doekjes, ballonnen en uiteraard de wegwerp plastic zakken.
Concreet liggen er momenteel onder meer de volgende acties en initiatieven in Vlaanderen op tafel om tegen juli 2021 te voldoen aan deze Europese richtlijn:
Uiteraard de implementatie van de Richtlijn zelf in overleg met de gewesten en de federale overheid;
Verbod van het gebruik van gratis lichte plastic draagtassen in de detailhandel via het VLAREMA;
Terugdringen van verpakkingen door bevordering van hergebruik en distributiemethoden (incl. e-commerce)
Verbod op fruitstickers via het VLAREMA
Gelet op de duidelijke doelstellingen om de vervuiling door SUP terug te dringen en de inhoud van de Europese richtlijn, zullen er zeker nog meer concrete regelgeving opgemaakt moeten worden, in het bijzonder om de concrete verantwoordelijkheid bij de producenten en tevens de sancties bij overtreding te bepalen.
De rode draad zal evenwel zijn dat kunststoffen verpakkingen voor eenmalig gebruik in de toekomst zullen verbannen of bestraft worden en dat er op zoek moet gegaan worden naar een duurzaam alternatief.
Het is aldus aangewezen dat u in uw bedrijf reeds een controle uitvoert welke SUP u mogelijks als producent in de handel brengt. De Richtlijn bepaalt uitdrukkelijk dat elke natuurlijke of rechtspersoon die beroepsmatig SUP vervaardigt, vult, verkoopt of invoert en deze SUP in de handel brengt onder de verhoogde producentenaansprakelijkheid zal vallen.
Moest u hieromtrent nog vragen hebben, contacteer dan gerust onze specialisten bij ARGUS ADVOCATEN.
Gert DAMIAANS
