Iedereen kan in een (juridisch) geschil verwikkeld geraken en de kosten daarvan kunnen soms oplopen, denk maar aan bouwbetwistingen waarin de kosten en erelonen van een gerechtsdeskundige moeten voorgeschoten worden.
De mogelijkheid bestaat om een rechtsbijstandsverzekering af te sluiten, d.w.z. een verzekeringspolis die de gerechtskosten dekt alsook de kosten van gerechtelijke en buitengerechtelijke procedures, de kosten van tenuitvoerlegging en ook de kosten en erelonen van de advocaat, gerechtsdeurwaarders, deskundigen, bemiddelaars, technische adviseurs … .
De wet van 22 april 2019 wil het afsluiten van een dergelijke rechtsbijstandverzekering aantrekkelijker maken en daarmee voor de burger de drempel verlagen om te beslissen om zijn of haar rechten ook voor de Rechtbank af te dwingen.
Deze wet is niet tot stand gekomen voor zij die onvermogend zijn en die bij juridische geschillen een beroep kunnen doen het zg. “pro-deo” systeem.
De doelgroep van deze verzekering betreft burgers met een gemiddeld inkomen voor wie het niettemin toch niet evident is om de kosten van een rechtszaak of expertise te betalen.
De wet voorziet, vanaf 1 september 2019, in een belastingvermindering voor de premies of een deel daarvan. Dit geldt slechts indien de rechtsbijstandverzekering aan een aantal voorwaarden voldoet inzake gedekte risico’s, minimale waarborgen en wachttermijnen.
Deze voorwaarden zijn als volgt:
Voor geschillen rond een echtscheiding of de beëindiging van wettelijke samenwoning geldt een minimumwaarborg voor 3.375 euro per verzekerde partner;
De waarborgt bedraagt minimaal 13.000 euro per geschil in burgerzaken en 13.500 voor strafzaken;
Voor contractuele bouwgeschillen geldt een minimumwaarborg van 6.750 euro;
De premie waarvoor u belastingvermindering verkrijgt, wordt beperkt tot 310 euro per jaar (dit bedrag wordt geïndexeerd). Deze vermindering wordt toegepast op 40% van dit bedrag. De maximale belastingvermindering voor het aanslagjaar 2020 bedraagt dus 124 euro;
Als er nu reeds een juridisch conflict dreigt of indien u er al in verwikkeld is, is het nu natuurlijk al te laat om nog snel een rechtsbijstandsverzekering aan te gaan. In bepaalde gevallen is er trouwens een wachttijd voorzien die meestal een jaar bedraagt. Voor echtscheidingsgeschillen geldt een maximale wachttijd van drie jaar en bij bouwgeschillen bedraagt deze termijn zelfs vijf jaar. Indien u van verzekeraar verandert, wordt er rekening gehouden met de reeds verstreken wachttermijn.
Zoals gesteld, dekt dergelijke rechtsbijstandsverzekering ook de kosten en erelonen van de advocaat die dus door de verzekeraar ten laste genomen moeten worden en zulks ten belope van de bij Koninklijk Besluit vast te stellen bedragen. Deze bedragen zijn forfaitair begroot per prestatie, kosten inbegrepen, maar exclusief BTW. Alles wat erboven verschuldigd is, moet de cliënt wel nog zelf betalen.
Hieromtrent kunnen concrete afspraken gemaakt worden en een advocaat zal telkens zijn cliënt vooraf dienen te informeren of hij al dan niet zal werken volgens die tarievenlijst en dit gelijktijdig melden ook aan de rechtsbijstandsverzekeraar.
Volledigheidshalve dient vermeld te worden dat de rechtsbijstandsverzekeraar geen advocaat kan opdringen. De cliënt bezit dus nog steeds een vrije keuze bij het kiezen van wie hem of haar zal vertegenwoordigen !
Moira BLASCETTA en Dirk VANDECASTEELE
