“Ik ben gescheiden en heb een kind samen met mijn ex-partner. Stel dat ik kom te overlijden (zonder nieuwe partner), terwijl ons kind nog minderjarig is. Wat gebeurt er dan met mijn nalatenschap? Heeft mijn ex-partner hier nog iets over te zeggen?”
In de praktijk worden wij regelmatig geconfronteerd met deze vragen en het antwoord is voor cliënten vaak niet het gewenste.
Ouderlijk gezag
Ouders oefenen t.a.v. hun minderjarige kinderen het ouderlijk gezag uit. Hierdoor hebben zij een vruchtgenot op de goederen van de kinderen, onder de last om te zorgen voor hun onderhoud en opvoeding.
Het vruchtgenot verleent aan de ouders het gebruik en genot van de goederen van de minderjarige kinderen, zoals opbrengsten uit roerende goederen (dividenden en intresten), alsook de huurinkomsten van onroerende goederen. Daarnaast hebben zij ook een beheersrecht: het recht om de goederen van de kinderen te beheren, bv. uitoefenen van het stemrecht op aandelen.
Indien één van de ouders komt te overlijden, wordt het ouderlijk gezag exclusief door de overlevende echtgenoot uitgeoefend.
Dit betekent concreet dat deze ook het vruchtgenot/beheersrecht zal hebben over de goederen dewelke de minderjarige kinderen uit de nalatenschap verkrijgen.
Bijvoorbeeld:
De overlevende echtgenoot mag de woning bewonen die het kind erfde.
De overlevende echtgenoot zal aanspraak kunnen maken op eventuele huurgelden.
De gelden die werden vererfd door het kind worden door de overlevende echtgenoot beheerd.
…
Wanneer de ouders gescheiden zijn, is deze situatie echter vaak niet gewenst.
Oplossing : uitsluiting ouderlijk vruchtgenot
De wet voorziet in een oplossing !
U kan als ouder in een testament het ouderlijk vruchtgenot van de andere ouder uitsluiten.
Dit betekent dat deze ouder, bij uw overlijden, niet langer de vruchten van de door de kinderen geërfde goederen zal genieten.
Maar wat dan met het beheersrecht?
De wetgeving voorziet enkel in een mogelijkheid tot uitsluiting van het wettelijk vruchtgenot, niet in een uitsluiting van het beheersrecht.
Dit betekent m.a.w. dat de overlevende ouder nog steeds stemrechten kan uitoefenen indien er aandelen zijn, aandelenportefeuilles kan beheren, de geërfde onroerende goederen kan verhuren, … .
Ook hieraan kan een mouw worden gepast, dewelke uiteraard van dossier tot dossier moet worden bekeken.
Zo kan u in uw testament bijvoorbeeld opnemen:
dat de gelden die de kinderen verkrijgen uit uw nalatenschap op een geblokkeerde rekening worden geplaatst tot zij de leeftijd van 18 (of ouder) bereiken.
dat uw woning, die de kinderen erfden, niet mag worden verkocht tot de kinderen zelf de leeftijd van 18 jaar (of ouder) bereiken.
dat – indien uw ex-partner uw woning na uw overlijden zou willen bewonen – hij/zij hiervoor een huur dient te betalen aan de kinderen, die wordt gestort op een geblokkeerde rekening tot de kinderen 18 jaar (of ouder) worden.
….
Wij adviseren u wel om in dit geval in uw testament ook een testamentuitvoerder aan te stellen. Deze ziet erop toe dat uw testament wordt uitgevoerd net zoals u dat wenst. U kan kiezen om bv. een advocaat aan te stellen, maar wij merken dat in de praktijk ook vaak een familielid wordt aangesteld.
Samengevat? Nadenken over het beheer van uw vermogen is altijd belangrijk, zeker wanneer u wenst te voorkomen dat uw ex-partner hier nog voordelen uit haalt.
Voorkomen is beter dan genezen !
U kan onze specialisten vermogensplanning steeds contacteren voor een persoonlijke planning.
Ann KEUNEN
Cel familierecht en familiaal vermogensrecht
