Skip to content Skip to footer

HET NIEUWE ERFRECHT – TOPIC 6 : De verklaring tot behoud van de oude regels : kies je ervoor of ertegen?

In eerdere topics werd toegelicht dat de nieuwe erfwet van toepassing zal zijn op overlijdens na 01.09.2018. Wie dit wenst te voorkomen kan een notariële verklaring tot behoud van de oude regels afleggen tussen 1 september 2017 en 1 september 2018. Nadien gelden onverkort de nieuwe regels voor alle erfenissen die openvallen na 01.09.2018. Mits een ver­kla­ring tot be­houd gelden de oude re­gels voor alle schen­kin­gen die u al deed of doet voor 1 sep­tem­ber 2018.  De schen­kin­gen na 1 sep­tem­ber 2018 wor­den altijd ex­clu­sief aan de nieu­we re­gels on­der­wor­pen, ook na een verklaring tot behoud.

Welke elementen dient u in overweging te nemen om te kiezen voor het behoud van het oude stelsel?

Dat is een moeilijke vraag hetgeen wordt aangetoond met enkele voorbeelden:

1. Een onroerende schen­king

Je hebt als ouder in het verleden onroerende schenkingen gedaan die na je overlijden dienen te worden aangerekend. Onder de oude wet aan waarde op datum overlijden, onder de nieuwe wet aan waarde op datum akte, plus index tot aan de dag van het over­lij­den. Ou­ders die ver­schil­len­de goe­de­ren weg­schen­ken maar hun kin­de­ren ‘zo ge­lijk mogelijk’ wil­len be­han­de­len, zul­len de nieu­we re­gels ver­kie­zen.

Ouders die hun kinderen ONGELIJK willen behandelen zullen hun onroerende schenkingen willen beoordeeld zien volgens het OUDE STELSEL.

2.  Schen­kingen op verschillende ogenblikken

Je hebt als ouder(s) schenkingen gedaan op zeer uiteenlopende tijdstippen. Onder de oude wet worden de roerende schenkingen nominaal aangerekend. Onder de nieuwe wet worden deze nominaal aangerekend plus indexering. Wie lang ge­le­den een schen­king kreeg, moet meer in­bren­gen dan wie re­cent iets kreeg. Opteert men voor de oude wet dan wordt hierin geen onderscheid gemaakt .

Ouders die hun kinderen ONGELIJK willen behandelen zullen hun oudste schenkingen willen beoordeeld zien volgens het OUDE STELSEL en de correctiefactor van de nieuwe wet uitsluiten.

3. Schen­king van naakte eigendom met voor­be­houd van vrucht­ge­bruik

Schen­kin­gen met voor­be­houd van een vrucht­ge­bruik of onder last van een lijf­ren­te vor­men een belangrijke uit­zon­de­ring op de nieu­we regels . Een dergelijke begiftigde is slechter af onder de nieuwe regels. Vol­gens de oude re­ge­ling moe­ten de begiftigden in­bren­gen tegen de waar­de op de dag van de schen­king en hoeven ze de waar­de­stij­ging sinds de schen­king niet te verrekenen. In de nieu­we re­ge­ling zal deze waar­de­stij­ging wel verrekend moeten worden want de in­breng ge­beurt tegen de waar­de op de dag van overlijden van de erflater of de dag dat de schen­ker af­stand doet van zijn vrucht­ge­bruik.

De be­gif­tig­de kan daar­door slech­ter af zijn onder de nieu­we re­ge­ling.

Om dit te voorkomen zijn er twee keuzemogelijkheden : opteren voor de oude wet voor 01.09.2018 ofwel  na 01.09.2018 de waar­de van de schen­king vastklik­ken in een an­de­re over­een­komst of in een globaal fa­mi­lie­p­act waar alle kinderen de schen­kin­gen ver­ge­lij­ken en de waar­de­rin­gen ervan vastleg­gen.

En wat met de fiscus?

In de her­vor­ming van het erf­recht werd nau­we­lijks aan­dacht be­steed aan de fis­ca­le weer­slag van de wij­zi­gin­gen. Het erf­recht is immers een fe­de­ra­le be­voegd­heid, ter­wijl de schenk- en erf­be­las­ting een ge­wes­te­lij­ke ma­te­rie is. Het Vlaam­se be­las­ting­wet­boek is dan ook niet af­ge­stemd op de ver­nieu­win­gen van het erf­recht. De Vlaamse mi­nis­ter van Fi­nan­ciën zal de her­vorming van de geplande erf­be­las­ting afstemmen op de wijzigingen in het erf­recht. Een aantal situaties verdienen hierbij aandacht:

1. Nieuw sa­men­ge­stel­de ge­zin­nen : Stief­kin­de­ren wor­den fis­caal al ge­lijk be­han­deld als bi­o­lo­gi­sche kin­de­ren. Maar dat geldt niet voor stief­klein­kin­de­ren. Zij blijven 45 tot 65 pro­cent erf­be­las­ting verschuldigd. (!)

2. Kin­der­lo­ze sin­gles : De nieu­we erf­wet schaft de ‘re­ser­ve’ voor de ou­ders af, waar­door kin­der­lo­ze sin­gles hun hele ver­mo­gen kun­nen na­la­ten aan wie ze wil­len, bij­voor­beeld aan de neef­jes en de nicht­jes. Maar die blijven 45 tot 65 pro­cent erf­be­las­ting verschuldigd, ter­wijl de ou­ders 3 tot 27 pro­cent be­ta­len. (!)

3. Oude schen­kin­gen be­last in een fa­mi­lie­p­act : In een glo­ba­le erf­over­een­komst moe­ten alle schen­kin­gen ver­meld en ge­waar­deerd wor­den. Dat geldt ook voor hand- en bank­gif­ten en schen­kin­gen voor Ne­der­land­se no­ta­ris­sen waar­op géén schenkbe­las­ting be­taald werd. Zon­der aan­pas­sin­gen van de Vlaam­se be­las­ting­re­gels kun­nen die oude schen­kin­gen mee be­last wor­den omdat voor een glo­ba­le erf­over­een­kom­st een no­ta­riële akte noodzakelijk wordt. Dat zal diegenen die reeds eerder aanklopten bij een Nederlandse notaris er wellicht van weer­hou­den een glo­ba­le erf­over­een­komst te slui­ten bij een Bel­gi­sche no­ta­ris. (!)

4. Mo­ge­lij­ke nie­tig­ver­kla­ring erf­over­een­komst : Het nieu­we erf­recht ver­ruimt de op­ties om erf­over­een­kom­sten te slui­ten. Maar het prin­ci­pe blijft dat zulke af­spra­ken ver­bo­den zijn, be­hal­ve de over­een­kom­sten die de wet toe­laat. De vraag is welke sanc­tie geldt voor een ver­bo­den of ongeldige erf­over­een­komst.

Vol­gens de nieu­we erf­wet is dat de ab­so­lu­te nie­tig­heid hetgeen zowel door de erfgenamen als door de Vlaam­se be­las­ting­dienst kan worden gevorderd.

Als de Vlaam­se fis­cus de nie­tig­heid van een glo­ba­le erf­over­een­komst vordert omwille van een vormge­brek, zullen de daar­in ge­da­ne schen­kin­gen in de na­la­ten­schap val­len en be­last­baar worden aan de ho­ge­re ta­rie­ven van de erf­be­las­ting. (!)

Uit de media halen we de informatie dat de Vlaamse regering een budget van 108 miljoen euro heeft om de Vlaamse erfbelasting te hervormen; ongetwijfeld zullen de diverse partijen zich wensen te profileren voor hun achterban om hun eigen prioriteiten te verdedigen:

– Open Vld wil de 65 pc voor vriend of verre neef verlagen naar 50 pc (kostprijs 70 miljoen euro)

– NVA wil vooral vermindering voor wie erft in rechte lijn (ouders , kinderen, partner)

-CD&V wil het globale plaatje bekijken en benadrukt de generatiesprong.

Tegen 01.09.2018 moet alles rond zijn gezien dit ook de datum is waarop het federale erfrecht van toepassing wordt.  Wordt vervolgd……………………………..

René KUMPEN