Indien U op het moment van overlijden niets heeft geregeld, dan heeft de wetgever voor u een rangschikking voorzien om te bepalen wie een bepaald deel van uw vermogen zal erven en ook hoeveel hij/zij zal erven.
Deze zogenaamde “wettelijke erfgenamen” zijn ingedeeld in vier orden volgens hun bloedverwantschap met de erflater. De aanwezigheid van een erfgenaam uit een hogere orde sluit een lagere orde steeds uit.
Deze wettelijk voorziene rangschikking van erfgenamen is de volgende :
– Eerste orde : alle afstammelingen van de erflater: kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, …
– Tweede orde : de ouders van de erflater samen met zijn broer(s) en zuster(s) en/of hun afstammeling(en)
– Derde orde : alle bloedverwanten in opgaande lijn: ouders, grootouders, overgrootouders…
– Vierde orde : ooms, tantes en hun nakomelingen (neven en nichten dus), grootooms, groottantes.
Daarnaast erft de echtgeno(o)t(e) het vruchtgebruik op de volledige nalatenschap.
Indien u een wijziging in de erfgenamen of in de volgorde wenst door te voeren, moet u een testament opstellen waarin u duidelijk vermeldt aan wie u welk deel van uw vermogen toebedeelt.
In dat geval zullen de wettelijke erfgenamen NIET erven.
Voorbeeld :
U bent ongehuwd, kinderloos en u heeft ruzie met ouders en broers/zussen. U kan dan een testament opstellen waarin u uw hele vermogen toebedeelt aan uw beste vriend(in). Uw ouders en broers/zussen kunnen hiertegen NIETS ondernemen.
MAAR LET OP…
De wet biedt aan sommige erfgenamen een bescherming, te weten :
– Aan de kinderen
– Aan de echtgeno(o)t(e)
Deze zogenaamd ‘reservataire erfgenamen’ zullen altijd een gedeelte van uw vermogen erven, ook al stelt u een testament op waarin u uw volledige vermogen toebedeelt aan een derde en hen dus volledig onterft. Zij ontvangen deze ‘reserve’ niet automatisch, maar zij moeten deze opeisen.
Concreet bedraagt deze reserve :
– Voor de kinderen gezamenlijk : de helft van de nalatenschap
– Voor de echtgenoot :
- Algemene reserve : helft van de fictieve massa
- Concrete reserve : vruchtgebruik op de gezinswoning en huisraad
Sinds 2017 zijn ouders uitgesloten als reservataire erfgenamen. Ook langstlevende niet-gehuwde partners (wettelijk of feitelijke samenwonend) zijn geen reservataire erfgenamen en kunnen bij testament volledig onterfd worden.
Voorbeeld :
U bent gescheiden en heeft 2 kinderen, waarmee u geen contact meer heeft. U onterft uw kinderen bij testament en laat alles na aan uw nieuwe partner. Uw volledig vermogen zal naar uw langstlevende partner gaan, tenzij uw kinderen hun reservatair deel komen opeisen. In dat geval zullen zij sowieso aanspraak maken op de helft van uw nalatenschap.
Iedereen doet met zijn vermogen dus bijna wat hij wil, maar niet helemaal…
Vanessa Vliegen
