Artikel 203 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat (niet-samenwonende) ouders naar evenredigheid van hun middelen dienen te zorgen voor de huisvestiging, het levensonderhoud, de gezondheid, het toezicht, de opvoeding, de opleiding en de ontplooiing van hun kinderen.
Deze onderhoudsplicht blijft doorlopen indien het kind bij het bereiken van de leeftijd van achttien jaar zijn of haar studies nog niet voltooid heeft.
Steeds meer en meer jongeren vinden de weg naar het hoger onderwijs. Deze trend gaat gepaard met het gegeven dat studenten in het hoger onderwijs er ook steeds langer over doen om hun diploma te behalen.
Maar welke criteria zijn doorslaggevend om te bepalen of de studies al dan niet voltooid zijn? Kunnen meerderjarige kinderen op kosten van hun ouders eeuwig student blijven?
Deze vragen kunnen voornamelijk beantwoord worden aan de hand van vier hoofdcriteria, die doorheen de jaren door wetgeving en rechtspraak zijn uitgewerkt:
1/De studies moeten een normale vooruitgang kennen
De onderhoudsplicht stopt zodra de studies een abnormale vooruitgang kennen die toerekenbaar is aan het kind. Bijvoorbeeld het volgen van verschillende opleiding waarbij op geen enkel moment goede resultaten voorgelegd kunnen worden.
Let wel, landurige ziekten of sterfgevallen binnen het gezin zijn voorbeelden van oorzaken die niet toerekenbaar zijn.
Er is ook geen sprake van een abnormale vooruitgang indien het kind niet onmiddellijk de juiste studierichting heeft gekozen.
Kinderen mogen zich heroriënteren, op voorwaarde dat er voldoende ijver en bekwaamheid aanwezig is. Dit is eerder een subjectieve beoordeling waarbij de rechter rekening dient te houden met de persoonlijke omstandigheden van het kind.
2/De onderhoudsplicht vervalt bij het verwerven van een einddiploma van het hoger onderwijs
De algemene regel luidt dat de onderhoudsplicht stopt indien het kind een diploma hoger onderwijs behaalt, dat toegang geeft tot de arbeidsmarkt.
Het behalen van bv. een diploma bachelor in de rechten kan dan niet als een einddiploma beschouwd worden, aangezien dit slechts een volgende stap is naar het einddiploma van master in de rechten.
Er dient dus een onderscheid gemaakt te worden tussen een professioneel (hogeschool) en een academisch (universiteit) bachelor-diploma. De professionele bachelor-diploma’s leiden vrijwel onmiddellijk tot grote kansen op de arbeidsmarkt.
Gelet op de steeds strengere selectievoorwaarden van werkgevers is het wel aannemelijk dat de onderhoudsplicht ook doorloopt indien het kind nog een bijkomende, gespecialiseerde opleiding volgt. Let wel, deze opleiding dient in het verlengde te liggen van de eerder gevolgde studies.
Na het behalen van een rechtendiploma kan je dus niet meer op kosten van je ouders een bakkersopleiding aanvatten.
3/Met eigen inkomsten van het meerderjarig kind dient (geen) rekening gehouden te worden
Eigen inkomsten van het kind kunnen ervoor zorgen dat de onderhoudsbijdrage van de ouders kan verlaagd worden.
Hiermee doelt men echter vooral op de inkomsten die een kind uit zijn of haar vermogen haalt (bv. de opbrengsten uit een groot kapitaal dat op een bankrekening staat).
Met de inkomsten die kinderen vergaren uit leercontracten of studentenjobs wordt in de rechtspraak zelden rekening gehouden.
4/Niet-noodzakelijke kosten behoren niet tot de onderhoudsplicht
Het kan niet de bedoeling zijn dat ouders ook de luxueuze uitgaven van hun meerderjarige kinderen moeten financieren.
Om te bepalen of een uitgegeven kost noodzakelijk is, dient enerzijds gekeken te worden naar de levensstandaard van de ouders en anderzijds naar de persoonlijke noden van het (verder studerend) meerderjarig kind.
De kost van een studentenkot wordt in de meeste gevallen bijvoorbeeld als een noodzakelijke kost aanzien. In de hypothese dat een meerderjarig kind wonende in Leuven er ook voor kiest om op kot te gaan in Leuven, zal echter sprake zijn van een niet-noodzakelijke kost.
Samenvattend loopt de onderhoudsplicht van de ouders ten aanzien van meerderjarige kinderen meestal door, indien aan de hierboven uiteengezette criteria voldaan is.
Let wel, als er sprake is van een onderhoudsplicht in hoofde van de ouders dan strekt deze zich niet enkel tot de studiekosten maar ook tot alle kosten inzake het levensonderhoud.
Voor meer advies kan u uiteraard terecht bij één van onze specialisten Familierecht.
Vanessa VLIEGEN Marco KEMPS
