Je kan een erfenis ofwel zuiver aanvaarden, ofwel verwerpen, ofwel – indien je twijfelt – aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Bij een aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving wordt een inventaris opgesteld, waarin de goederen en de eventuele schulden worden vastgesteld. Indien er schulden zijn, kunnen die in principe niet worden verhaald op het persoonlijk vermogen van de erfgenaam, enkel op de nalatenschap.
Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) benadrukte enige tijd geleden in de actualiteit dat een belangrijke verbetering in het vooruitzicht werd gesteld. De minister wil erfgenamen beschermen via de tussenkomst van een notaris, die hen raad verstrekt over de draagwijdte en de gevolgen van hun keuze. Op die wijze zouden mensen geen spijt meer hoeven te hebben van een onterechte verwerping van nalatenschap. Eens het wetsontwerp van minister Geens in werking treedt, zal de verwerping of de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving van een erfenis enkel nog via je notaris kunnen. Met de tussenkomst van de notaris zijn de erfgerechtigden beter beschermd en kunnen ze met kennis van zaken beslissen, zonder spijt achteraf. De verwerping via de notaris is gratis voor zover er niet meer dan 5000 euro in de nalatenschap zit.
De motivatie van de minister luidt : “De verplichte tussenkomst van de notaris laat toe dat de -betrokkene beter beschermd is en kan handelen met kennis van zaken, aangezien hem raad werd -verstrekt over de draagwijdte en de gevolgen van de erfkeuze. Financiën telde vorig jaar meer dan 7.000 gevallen waarbij erfgenamen hun erfenis niet ¬zomaar wilden aanvaarden, uit vrees een diepe schuldenput te erven. Een groot deel daarvan weigerde resoluut. De verplichting mag geen extra kosten met zich meebrengen”.
De waarheid verplicht me evenwel vast te stellen dat de bedoeling hiervan niet is om de burger te beschermen maar wel om de rechtbank te ontlasten. Een eenvoudig voorbeeld toont dit aan:
– In de huidige wetgeving kan een verworpen erfenis altijd worden herroepen waardoor de gehele nalatenschap toekomt aan diegene die het eerst deze daad van herroeping stelt.
– Zie artikel 790 BW. Zolang tegen erfgenamen die een nalatenschap verworpen hebben, geen verjaring is verkregen van het recht om te aanvaarden, blijven zij bevoegd om de nalatenschap alsnog te aanvaarden, indien deze niet reeds door andere erfgenamen is aanvaard.
– Een nalatenschap die door iedereen verworpen werd , kan – in de huidige stand van de wetgeving – steeds worden herzien als je spijt hebt van deze verwerping. Het volstaat de verwerping te herroepen. Maar : wie eerst komt, eerst maalt. Ben jij de eerste die de verwerping herroept dan kunnen de andere erfgenamen niet meer hetzelfde doen en word je erfgenaam voor het geheel!
Waarin schuilt dan de bijkomende bescherming van de burger? Wie spijt heeft van een onterechte verwerping wordt in de huidige stand van de wetgeving reeds voldoende beschermd! Blijkbaar is het voor de Minister belangrijker dat de griffiers van de rechtbanken worden ontlast en verwacht hij dat de notarissen hun ambt gratis zullen verlenens voor zover er niet meer dan 5000 euro in de nalatenschap zit. Wat me vooral stoort in de berichtgeving in kranten en tijdschriften is de foutieve melding dat een verwerping in alle omstandigheden onherroepelijk is. Dit is in de huidige stand van de wetgeving alleszins niet zo, tenzij ook artikel 790 B.W. wordt gewijzigd. Wordt vervolgd!
